خدمات پايش رشد و تكامل كودك با استفاده از سيستم پورتيج به ارزيابي كودك از نظر حركتي ، گفتاري، شناختي، اجتماعي و خودياري مي پردازد و بر اساس آن مشخص مي نمايد كه وضعيت تكاملي كودك در هريك از حيطه هاي مذكور چگونه است. در سيستم پورتيج روند تكاملي يك كودك عادي مد نظر است و هنگامي كه كودكي با اين سيستم ارزيابي مي شود ، مشخص مي گردد كه اين كودك متناسب با سنش از نظر تكاملي جلوتر، عقب تر يا هم سطح كودكان عادي همسن است. همانگونه كه در پايش رشد از طريق اندازه گيري دور سر ، اندازه قد و ميزان وزن يك كودك وضعيت رشد جسمي او در مراكز بهداشتي درماني با استفاده از نمودارهاي رشدي مشخص مي شود و در صورت تأخير در اين زمينه ها، توصيه هاي لازم دارويي و تغذيه اي براي رفع مشكل ارائه مي شود؛ از طريق پايش تكامل كودك با استفاده از سيستم پورتيج نيز وضعيت كودك از نظر حركتي ، گفتاري ، شناختي ، اجتماعي و خودياري بخوبي مشخص مي شود . در صورتي كه يك كودك از نظر تكاملي هم رديف ساير كودكان عادي يك جامعه باشد و يا اينكه از آنها جلوتر باشد نياز به هيچگونه اقدام خاصي ندارد . اما در صورتي كه يك كودك از نظر تكاملي در تمامي پنج حيطه فوق الذكر يا يك يا چند حيطه ( براي مثال فقط در زمينه حركتي يا گفتاري و حركتي ) مشكل داشته باشد، نيازمند مداخله زودهنگام توانبخشي است تا با استفاده از اين روش تأخير ايجاد شده جبران و بر طرف شود.
- سن مناسب برای استفاده از خدمات پایش رشد :
معمولا پايش رشد تكامل در سنين طلايي بدو تولد تا 6 سالگي انجام مي شود. بديهي است حساسيت و اهميت اين كار در سنين اوليه تولد بسيار مهمتر و با اهميت تر است.
در صورتي كه مشكل تأخير كودك در حيطه تكاملي در روزها و ماههاي اوليه تولد مشخص شود اثر بخشي مداخلات زودهنگام در رفع مشكل بسيار بيشتر از سنين بالاتر است.
- خدمات پایش رشد به چه کودکانی ارائه می شود ؟
- تمامي كودكان مي توانند از خدمات بخش پايش رشد و تكامل استفاده نمايند. پس از پايش كودك مشخص خواهد شد كه وضعيت تكاملي كودك چگونه است.
- کودکان در معرض خطر نقايص رشد و تكامل ( نظيرکودکان متولد شده با وزن کم، نمره آپگار پايين، کمبود اکسيژن هنگام زايمان و ... )
- کودکان داراي اختلالات متابوليک
- کودکان نارس
- کودکان مبتلا به بيماريهاي ژنتيکي
- - ساير كودكان مبتلا به انواع ضايعاتي كه روند رشد و تكامل را تحت تأثير قرار مي دهند.
- اعضای تیم مداخله زودهنگام
در مراحل اوليه ،كار مداخله زودهنگام از طريق يك كارشناس توانبخشي آموزش ديده در حيطه پايش رشد انجام مي شود و در صورت نياز، متخصصيني چون پزشک متخصص اطفال، کاردرمان، گفتار درمان و روان شناس نيز در اين روند مشاركت و همكاري خواهند داشت.
- تشخيص به موقع نوع و ميزان تأخير تکاملي کودک
- تشويق والدين به پيگيري روند مداخله زودهنگام
- تسهيل مراحل پنجگانه تکاملي کودک از طريق ارائه آموزشهاي ساده به والدين
- افزايش توانمنديهاي جسمي، ذهني، شناختي، زباني و اجتماعي
- کاهش ناتواني و جلوگيري از بروز نارساييهاي ثانويه و آموزش به والدين جهت شناخت بيشتر توانائیها و کم توانیهای کودک
مداخله زود هنگام، متشكل از خدمات و كارهايي است كه بايستي به موقع و صحيح انجام دهيم تا به كودكي كه مشخص شده است در يك ، چند يا تمامي حيطه هاي پنجگانه تكاملي دچار تأخير است كمك نماييم كه اين تأخير را جبران نمايد. معمولاً روند مداخله زودهنگام در سيستم پورتيج از طريق آموزش خانواده ها و يكسري كارتهاي فعاليت انجام مي شود . بر روي اين كارتها تمرينات ساده اي نوشته شده است كه مي تواند در رفع تأخير كودك به پدر و مادر در كوتاه ترين زمان كمك نمايد.
|